လုၢ်လၢ်သွံၣ်ဟဲအါ(သွံၣ်ယွၤလီၤအါအါကလဲာ်ဖဲလုၢ်လၢ်ဟဲအခါ)န့ၣ်မ့ၢ်၀ဲဒၣ်ဖဲနသွံၣ်ဟးထီၣ်ဖးအါလၢလုၢ်လၢ်သွံၣ်ဟဲတဘျီအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပိာ်မုၣ်လွံၢ်ဂၤအကျါတဂၤန့ၣ်အလုၢ်လၢ်သွံၣ်ဟဲအါလီၤ. မၤလိန့ၢ်အါထီၣ်ဘၣ်ဃးလုၢ်လၢ်သွံၣ်ဟဲအါ,ပာ်ဃုာ်အတၢ်ပနီၣ်တဖၣ်,တၢ်ကဲထီၣ်သးတဖၣ်ဒီးတၢ်ကူစါအတၢ်ဃုထၢတဖၣ်တက့ၢ်.
မ့ၢ်နလုၢ်လၢ်သွံၣ်ဟဲအါဧါန့ၣ်မ့ၢ်နကသ့ၣ်ညါဒ်လဲၣ်.
မ့ၢ်နသွံၣ်ဟဲအါဧါအဂီၢ်ကီ၀ဲဒၣ်လၢနကတဲအီၤန့ၣ်လီၤ,သနာ်က့ညီနုၢ်တၢ်အပနီၣ်တဖၣ်အိၣ်၀ဲဒၣ်တနီၤလီၤ. အဒိ-
- နကလိၣ်ဆီတလဲနလုၢ်လၢ်အပီးအလီးတဖၣ်(အဒိ-ဘဲဘိၣ်,ဘဲကိၢ်လိၣ်,သွံၣ်ယွၤလီၤအခွး)တဖၣ်ခံနၣ်ရံၣ်မ့တမ့ၢ်စှၤန့ၣ်အန့ၣ်တဘျီလီၤ.
- နကလိၣ်ဆီတလဲနလုၢ်လၢ်သွံၣ်ဟဲအပီးအလီလၢမုၢ်နၤခီလီၤ
- နထံၣ်န့ၢ်သွံၣ်ကိၢ်လိၣ်လၢအဒိၣ်န့ၢ်ဒံးစ့ 50-စဲး(န)န့ၣ်လီၤ
- နလုၢ်လၢ်သွံၣ်ဟဲအါန့ၢ်ဃိးသီလီၤ
- နလုၢ်လၢ်သွံၣ်ဟဲပာ်ကတီၢ်နၤလၢနကမၤတၢ်လၢနညီနုၢ်မၤအီၤန့ၣ်လီၤ
လုၢ်လၢ်သွံၣ်ဟဲအါအပနီၣ်တဖၣ်
ဖဲနမ့ၢ်အိၣ်ဒီးလုၢ်လၢ်သွံၣ်ဟဲလၢအအါအခါ,ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်န-
- ကအိၣ်ဒီးတၢ်ဆါတကံ မ့တမ့ၢ် တၢ်ဆါလၢနဟၢဖၢအဖီလာ်တကပၤ(ဆံၣ်ဒၢခိၣ်)
- အိၣ်ဖျါလီၤ၀ါ မ့တမ့ၢ် ခိၣ်မူၤမ့ၢ်လၢထးအဂာ်အပတီၢ်စှၤလီၤအဃိလီၤ.
တၢ်လၢအဒုးကဲထီၣ်လုၢ်လၢ်သွံၣ်ဟဲအါမ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
လုၢ်လၢ်သွံၣ်ဟဲအါန့ၣ်ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ကမ့ၢ်၀ဲဒၣ်လၢဟီၣ်မိတဖၣ်ဆီတလဲအသးလၢအမၤကဲထီၣ်နဒၢလီၤအကနူၤတဖၣ်ဒိၣ်ထီၣ်အါန့ၢ်ညီနုၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အကနူၤတဖၣ်လီၤတကွာ်ဒုးကဲထီၣ်လုၢ်လၢ်သွံၣ်ဟဲလီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်လၢအဒုးကဲထီၣ်တၢ်အိၣ်အါမံၤ,အဒိန့ၣ် endometriosis, polyps, fibroids မ့တမ့ၢ် adenomyosis တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
မ့ၢ်တၢ်ထံၣ်န့ၢ်လုၢ်လၢ်သွံၣ်ဟဲလၢအအါဒ်လဲၣ်.
အကါဒိၣ်၀ဲဒၣ်လၢတၢ်ကထံၣ်နကသံၣ်သရၣ်ဖဲနမ့ၢ်ဘၣ်ယိၣ်တၢ်ဘၣ်ဃးလုၢ်လၢ်သွံၣ်ဟဲအါဒီးအတၢ်ပနီၣ်တဖၣ်လၢအမၤဘၣ်ဒိနကိးနံၤဒဲးတၢ်အိၣ်မူအခါန့ၣ်လီၤ. နကသံၣ်သရၣ်ကသံကွၢ်နၤဘၣ်ဃးနတၢ်ဆူးတၢ်ဆါအတၢ်စံၣ်စိၤဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ကသံကွၢ်နၤလၢနကမၤဒွဲပူၤတၢ်မၤကွၢ်လၢတၢ်ကသမံသမိးနဒၢလီၢ်ဒီးဒံၣ်လီၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ်ကမၤ၀ဲဒၣ်တၢ်မၤကွၢ်တဖၣ်မ့တမ့ၢ်ဃိထံသ့ၣ်ညါလၢတၢ်ကထံၣ်န့ၢ်တၢ်လၢအဒုးကဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်ကီန့ၣ်လီၤ. အဒိန့ၣ်,တၢ်ဒၢထီၣ်အတၢ်မၤကွၢ်,ထးအဂာ်မ့တမ့ၢ်သွံၣ်အတၢ်မၤကွၢ်မ့တမ့ၢ်အူလထြၣ်စီတခါန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ကူစါအတၢ်ဃုထၢတဖၣ်
ဖဲတၢ်မ့ၢ်ထံၣ်လၢနအိၣ်ဒီးလုၢ်လၢ်သွံၣ်ဟဲအါန့ၣ်, နကသံၣ်သရၣ်ကတဲသကိးတၢ်ကူစါအတၢ်ဃုထၢတဘျုးမံၤဒီးနၤလီၤ. အဒိ-
- ကသံၣ်ကသီလီၤလီၤဆီဆီတဖၣ် (အဒိ-ကသံၣ်ကသီလၢအထီဒါတၢ်ညိးထီၣ်, tranexamic acid)
- ဟီၣ်မိအတၢ်ကူစါတဖၣ် (အဒိ- a Mirena® ဒၢလီၢ်ပူၤပီးလီ (IUD) မတမ့ၢ်ကသံၣ်ဖျၢၣ်)
- progestins (progesterone အဟီၣ်မိၣ်လၢတၢ်တ့ကဲထီၣ်အီၤ).
ဒိးသန့ၤထီၣ်လၢသွံၣ်ယွၤလီၤအတၢ်ကဲထီၣ်အသးအဖီခိၣ်, ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်နကလိၣ်ဘၣ်တၢ်ကူးကွဲးကူစါတခါန့ၣ်လီၤ. အဒိ-
- hysteroscopy တခါ – တၢ်ကူးကွဲးကူစါလၢတသီအဂီၢ်လၢတၢ်ကသမံသမိးနဒၢလီၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ
- endometrial ablation တခါ – တၢ်ကူးကွဲးကူစါလၢတသီအဂီၢ်လၢတၢ်ကထုးကွံာ်တၢ်လၢအအိၣ်လၢဒၢလီၢ်အကနူၤတဖၣ်
လၢတၢ်အိၣ်သးတနီၤအပူၤ, ဖဲကသံၣ်ကသီ မ့တမ့ၢ် တၢ်ကူးကွဲးကါစါလၢအဂၤမ့ၢ်တမၤစၢၤတၢ်လၢတၢ်ကဖီၣ်ဂၢၢ်သွံၣ်ယွၤလီၤအခါ, ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်နကလိၣ်မၤ၀ဲဒၣ်တၢ်ထုးကွံာ်တၢ် (တၢ်ကွဲးလၢအထုးကွံာ်ဒၢလီၢ်ဒီးဒံၣ်ဟဲလီၤအကျိၤ) န့ၣ်လီၤ.
အကါဒိၣ်၀ဲဒၣ်လၢတၢ်ကတဲသကိးတၢ်လီၤပျံၤတဖၣ်ဒီးတၢ်န့ၢ်ဘျုးန့ၢ်ဖှိၣ်တဖၣ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ကူစါတခါအံၤဃုာ်ဒီးနကသံၣ်သရၣ်စဲၣ်နီၤတချုးနမၤတၢ်ဆၢတဲာ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
မ့ၢ်တၢ်ကထံၣ်လိာ်နသးဒီးနကသံၣ်သရၣ်လၢအခါဖဲလဲၣ်
ဖဲနမ့ၢ်ဆိကမိၣ်လၢနသွံၣ်ယွၤလီၤအါအါဒီးတၢ်အပနီၣ်တဖၣ်န့ၣ်မ့ၢ်မၤတံာ်တာ်နကိးနံၤဒဲးတၢ်အိၣ်မူန့ၣ်, ထံၣ်လိာ်သးဒီးနကသံၣ်သရၣ်တက့ၢ်.
လၢတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ,ဂံၢ်ထံးတၢ်မၤစၢၤတဖၣ်ဒီးလံာ်ဒိးသန့ၤကွၢ်သတြဲၤတဖၣ်အဂီၢ်,လဲၤအိၣ်သကိးဘၣ် Jean Hailes periods-heavy bleeding (လုၢ်လၢ်သွံၣ်ဟဲအါသွံၣ်ယွၤလီၤ အပှာ်ယဲၤကဘျံးတက့ၢ်).
© 2024 Jean Hailes Foundation. All rights reserved. This publication may not be reproduced in whole or in part by any means without written permission of the copyright owner. Contact: licensing@jeanhailes.org.au